5G is de opvolger van 4G, net zoals 4G de opvolger was van 3G. De 'G' staat daarin voor generatie. Het gaat dus om verschillende generaties aan mobiele internetstandaarden. Volgens Bart Garvelink, 5G-expert en redacteur bij Telecompaper, verschijnt er ongeveer elke tien jaar een nieuwe generatie. 'Mobiele operators en hun leveranciers zijn constant in vergadering over dezelfde vragen: wat gaat er goed, wat kan er beter? Wat kan het nu nog niet, maar is wel commercieel kansrijk?' De vorige standaard, 4G, verscheen omstreeks 2010, al startte de uitrol van 4G in Nederland pas in 2013.

De stap van 4G naar 5G is op technologisch front echter kleiner dan van 3G naar 4G. 'Het is sterk gebaseerd op 4G, maar met betere specificaties.' In de standaard zitten honderden nieuwe onderdelen, die volgens Garvelink in “drie grote verhalen” gebundeld worden. Het gaat dan om meer snelheid en capaciteit, een hogere betrouwbaarheid en de mogelijkheid om grotere hoeveelheden apparaten tegelijkertijd te laten verbinden.

Volgens Garvelink wordt 5G op zo’n manier ontwikkeld dat eigenschappen als latency, betrouwbaarheid en bandbreedte uit elkaar gehaald kunnen worden. Daardoor kunnen aanbieders afzonderlijk kiezen wat wel en niet ingezet wordt. 'Bijvoorbeeld lage latency bij geringe bandbreedte, of hoge bandbreedte maar minder latency-kritisch.' Daarbij speelt efficiëntie ook een grote rol: de bandbreedte mag best groter worden, maar niet opeens veel duurder worden of veel meer energie gaan verbruiken. 'Een groot deel van de verbeteringen is daarop gericht, al krijgt dat niet zo veel publiciteit.'

Omdat 5G meer snelheid biedt, kun je bijvoorbeeld sneller films downloaden via mobiel internet. Maar in het grotere geheel is er natuurlijk veel meer mogelijk, juist doordat bijvoorbeeld beveiliging of latency kan worden afgestemd op een specifieke toepassing. Zo kan bijvoorbeeld een arts via een realtime-verbinding via 5G mee gaan kijken in de ambulance, waardoor een behandeling eerder kan worden ingezet. Ook kan 5G helpen bij het nauwkeurig en realtime monitoren van patiënten thuis, waardoor ze langer in hun huiselijk omgeving kunnen blijven.

5G heeft daarnaast toepassingen voor onder meer gaming, het Internet of Things (IoT) en augmented en virtual reality (AR en VR). Robots kunnen bijvoorbeeld veilig inspecties uitvoeren op industrieterreinen en dankzij monitoring ontdekken fabrieken op tijd welke machines onderhoud nodig hebben. Onderhoudsmonteurs kunnen met AR bijvoorbeeld handleidingen naar boven halen en virtueel over de echte wereld ‘leggen’. Daardoor worden reparaties gemakkelijker uit te voeren.

In openbare ruimtes zien we nu al dat apparaten zoals beveiligingscamera’s via netwerken communiceren. Ook zijn er mogelijkheden zoals straatlantaarns die energie besparen door zich slim aan te passen aan het licht. Daarnaast kan de doorstroming in een stad verbeterd worden door informatie te verzamelen van stoplichten en het openbaar vervoer.

De Europese Unie heeft drie specifieke frequentiebanden aangewezen voor 5G binnen Europa: 700 MHz, 3,5 GHz en 26 GHz. Elk land moet die beschikbaar maken voor telecomproviders om 5G via deze frequenties aan te bieden.

De Nederlandse overheid wil eind juni de mobiele veiling houden met daarin de 700 MHz-band. Dan wordt duidelijk hoe de ruimte op de 700 MHz-frequentieband wordt verdeeld. Vanaf dan kunnen telecomproviders dus ook 5G via deze frequentie aan gaan bieden. Daarbij is afgesproken dat iedere partij over maximaal veertig procent van het totaal aan beschikbare frequenties – dus ook die voor 4G en 3G – mag beschikken. Op die manier moet gegarandeerd worden dat minimaal drie aanbieders in Nederland mobiele communicatie kunnen leveren.

Die eerste veiling is echter niet de enige. Het is namelijk de 3,5 GHz-frequentieband die de echt hoge snelheden mogelijk gaat maken. De ruimte op die frequentieband komt naar verwachting pas in de loop van 2022 beschikbaar.